Zelf zaden oogsten

Veel groenten ontwikkelen zaden waarmee je volgend jaar nieuwe planten kunt kweken. Oogst nu de zaden van je favoriete groenten en bewaar ze voor het volgende tuinseizoen! 

Tip: voordat je zaden gaat verzamelen, is het handig om te weten of de groente in je tuin een hybride soort is. Je kunt deze herkennen door de aanduiding F1 op het zakje zaad. De hybriden zijn ontwikkeld om beter bestand te zijn tegen ziekten, of voor een bepaalde vorm of groeiwijze. Superhandig, maar de zaden zijn niet zaadvast. Dat betekent dat je uit de nieuwe zaden niet dezelfde groente kunt kweken.

Aan de slag
Nu je weet welke zaden je kunt verzamelen, laat je de sterkste planten bloeien of de mooiste groente doorgroeien. Misschien is dat tijdens je vakantie gebeurd en baalde je eigenlijk dat je te laat was om te oogsten. Om zaden te verzamelen is dat helemaal niet erg!

Peulen en bonen
De zaden van peulen en bonen zijn heel makkelijk te oogsten. Je laat een aantal peulen doorgroeien en laat ze hangen aan de plant. Als ze bruin en droog worden, kun je de peulen van de struik halen. Heb je last van snoepende vogels? Pluk de peulen dan eerder en laat ze binnen op een krant drogen. Als de peulen helemaal droog zijn, kun je de zaden eruit halen.  

Pompoen en courgette
Voor de zaden van pompoen hoef je weinig te doen. Tijdens het snijden van een pompoen bij het koken, kun je een paar zaden afspoelen en laten drogen. Zaden van pompoenen uit de winkel kun je ook gebruiken. Courgettes moet je eerst laten doorgroeien tot grote exemplaren. Snijd een grote courgette dan open en haal de zaden eruit. Spoel de zaden af en laat ze drogen. 

Rucola en radijs
Laat een paar planten bloeien. Na de bloei verschijnen er aan de stengels peulen. Laat deze aan de plant drogen. Knip de stengels af en bewaar ze op ondersteboven in een emmer. De peulen gaan vanzelf open en laten hun zaden los.

Sla
Om deze zaden te kunnen oogsten, moet je de planten eerst laten doorschieten. Drie tot vier weken na de bloei ontstaan er zaadpluisjes. Deze pluisjes kunnen niet goed tegen regen. Knip de stengels met zaadpluisjes daarom vroeg af en laat ze binnen verder drogen.

Tomaat
Als je tomatenzaadjes wilt bewaren, moet je eerst wat voorbereidingen treffen om het slijm rondom elk zaadje te verwijderen. Snijd overrijpe tomaten open en doe de zaden met zo min mogelijk vocht in een kommetje. Zet dit kommetje op een warme en lichte plek bij het raam. Het nu gaat fermenteren en na een vijftal dagen is de inhoud van het bakje viezig en schimmelig geworden. Verwijder de viezigheid en spoel de zaden in een zeef onder stromend water. Laat de zaden goed drogen op een schone theedoek of keukenpapier. Je kunt het slijm van de zaden ook verwijderen door zand te gebruiken. Doe de zaden samen met het zand in een kommetje en zet het op een lichte plek. Na een week heeft het zand het vocht opgenomen en zijn de zaden droog. 

Paprika en peper
Snijd de groenten open, haal de zaden eruit en laat ze op een schone theedoek of keukenpapier drogen. Makkelijker kan niet!  

Makkelijke tweejarige groenten
Aan het einde van het seizoen kun je een paar planten van pastinaak, prei of venkel laten staan. In het tweede jaar gaan deze groenten bloeien en dan kun je de zaden oogsten. Verzamel de zaden van de uitgebloeide bloemen direct in de tuin of knip een paar stengels af en laat die binnen drogen. De zaden laten makkelijk los.

Kruisbestuiving
Als je verschillende soorten van een groente hebt gekweekt dan kun je kruisbestuiving krijgen. Ik heb bijvoorbeeld eens per ongeluk groen-oranje pompoenen gekweekt. Dit kan je voorkomen door de planten per soort verder uit elkaar te zetten of door maar één soort per jaar te zaaien. 

Bewaren
Laat je verzamelde zaden altijd goed drogen. Zodra ze helemaal droog zijn, doe je ze in zakjes of potjes. Noteer de naam en het jaar op het zakje en bewaar de zakjes op een droge, donkere en koele plek.